top of page

Mosterd na de maaltijd

 

â–  Enige tijd geleden heb ik, mijns ondanks, online een bestelling geplaatst. Onlinebestellingen probeer ik om mij moverende redenen zoveel mogelijk te vermijden. Behalve dat ze mijn verlangend uitkijken naar iets wat ik graag wil hebben frustreren – vóór 23.59 uur besteld, morgen al in huis, wég verlangend uitkijken – zorgen ze wereldwijd en minder wereldwijd voor veel ellende van allerlei aard. Ik weid daar verder niet over uit, want iemand die zich daar niks bij kan voorstellen, wíl zich daar helemaal niks bij voorstellen en dan is argumenteren zinloos. Maar goed, ik had dus iets besteld. Er was geen enkele aanleiding om mij razendsnel in het bezit te stellen van dat product, want de bestelling diende enkel om de voorraad aan te vullen. Ik zou ook werkelijk niet meer weten hoe lang het na mijn muisklik heeft geduurd, voordat ik mijn bestelling in mijn brievenbus vond.

 

Ik werd aan deze transactie herinnerd, omdat ik van de betreffende onlinewinkel, weken na mijn bestelling, post kreeg met een geste en een excuusbrief. Het bedrijf verontschuldigde zich in de brief voor het feit, dat het zich vanwege force majeure niet aan de eigen, hoge normen van klantenbediening had kunnen houden. Daarom had het langer geduurd dan ik gewend was, voordat mijn bestelling was gearriveerd. Als Wiedergutmachung trof ik een pakje ‘Cup a soup’ aan van de variant ‘mosterd’. ‘Mosterd na de maaltijd’ had de brief dan ook als referentie.

 

Ik heb, na de brief gelezen te hebben, even wezenloos voor me uit zitten kijken. Mijn gedachten buitelden over elkaar heen. Wat vond ik van deze brief? Ja, leuke geste! Je moet maar op het idee komen. Had ik erop zitten wachten? Welnee, natuurlijk niet. Dreigde er gevaar dat ik vanwege de vertraagde levering naar de concurrent zou overstappen? Ben je gek! Welke concurrent trouwens? Als een dergelijke winkel fysiek in een straal van twintig kilometer van mijn woonplaats zou zijn geweest, hád ik helemaal niks online besteld. Haast ik me, vanwege de soep, om mijn volgende bestelling te plaatsen? Nee, hoor, ik heb nog genoeg voorraad. Voel ik me gezien en gekoesterd door deze leverancier? Nou, ehh, ik vind dat hij zijn digitale zaken goed op orde heeft, waardoor hij gepersonaliseerde bulkpost de deur uit kan doen.

 

Hoe komt het toch, dat zo’n goed bedoelde geste mij zó in het verkeerde keelgat schiet? Het is dezelfde ergernis die ik voel, als ik, een uur nadat ik een fysieke winkel heb bezocht, met een appje uitgenodigd word om met sterren en duimpjes mijn beoordeling kenbaar te maken. Sterren en duimpjes - doe niet alsof ik imbeciel ben! Maak me toch niet belangrijker dan ik ben! Geef me niet het idee dat mijn duimpje-op of duimpje-neer ook maar enige invloed heeft op gebruikelijke en ingesleten gang van zaken! Als je als directeur van een bedrijf, eigenaar van een winkel, uitbater van een toiletblok er door je klanten op gewezen moet worden wat er wel of niet deugt, dan ben je geen knip voor je neus waard.

 

Ik heb werkelijk geen idee hoeveel klanten van deze onlinewinkel zo’n excuusbrief-met-geste hebben ontvangen. Omdat het een groot onlinebedrijf is, zou het me niet verbazen, als het om vele duizenden adressen gaat. Duizenden zakjes mosterdsoep, evenzovele enveloppen, niet minder brieven, dubbelzijdig geprint en in kleur, frankeren, transport naar PostNl. Daar is de bulk vóór 23.59 gebracht, ’s Anderendaags moet de hele hap dan ook zijn bezorgd, dus aanpoten mannen, vannacht. Gelukkig ging de envelop door de brievenbus. Je moet er toch niet aan denken dat de bezorging had moeten plaatsvinden door een ‘Sorry, we missed you’-zzp’er.

 

Behalve ergernis om zo’n goedbedoelde geste, voel ik me er ook verdrietig door. Ik was de hele bestelling al lang vergeten, heb niet eens in de gaten gehad dat er wellicht meer tijd overheen was gegaan dan gebruikelijk en daar werd ik nu aan herinnerd. Het leek erop dat men mij erop wees dat mij iets onvergeeflijks was aangedaan, alsof mijn recht op prompte bestelling met voeten was getreden. Een prompte bestelling die ik nooit heb afgedwongen, maar die het bedrijf zichzelf heeft opgelegd, daartoe gedwongen door andere bedrijven die het eveneens als een verplichting zien om ten koste van de menselijke maat en nog zoveel dingen meer, door hen tot op het bot verwende klanten zonder uitstel te bedienen.

 

Het is oorlog in Europa. Ik heb vanmiddag een mok mosterdsoep gedronken. Ik stuur dit vóór 23.59 uur weg, dan kunt u dit morgenvroeg al lezen.

​

​

​

De mens als prooi

 

In Litteratura Serpentium jaargang 30 (2010), heeft Ruud de Lang een interessante bijdrage geschreven over rampzalige ontmoetingen tussen mens en reuzenslang. Uit recente berichtgeving blijkt dat zijn artikel van toen nog niets aan actualiteit heeft ingeboet. Onderstaande verschrikkelijke gebeurtenissen moeten dan ook gezien worden als een bescheiden toevoeging aan zijn lange lijst van gevallen, die liep tot aan 2010.

 

In The Guardian van 26 oktober 2022 berichtten Rebecca Ratcliffe en Reno Surya over een 54-jarige plantagewerkster op Sumatra, die ten prooi was gevallen aan een python van zo’n zeven meter. Jahrah, zoals de vrouw heette, was ’s morgens naar haar werk vertrokken, maar ’s avonds niet teruggekeerd naar huis. Haar man rapporteerde haar vermissing en ging naar haar zoeken. Op de plek waar ze gewoonlijk werkte, trof hij enkele attributen van haar aan: haar sandalen, haar hoofddoek,  jasje en de gereedschappen die ze gebruikte voor haar werk. Hij alarmeerde anderen en niet al te lang daarna ontdekten ze vlak bij de plaats waar de vrouw was verdwenen, een python. Het dier werd er al snel van verdacht iets te maken te hebben met de verdwijning van de vrouw, en nadat het was gevangen, troffen ze de vrouw inderdaad in de maag van het dier aan. Normaliter prederen pythons op kleinere prooien en zijn menselijke slachtoffers zeldzaam. Er is waarschijnlijk sprake geweest van een ongelukkige samenloop van omstandigheden: een hongerige python van een behoorlijke lengte en een potentiële menselijke prooi, die wellicht qua postuur geen probleem heeft opgeleverd; of mogelijk heeft de vrouw de python tijdens haar bezigheden verstoord, daardoor een schrikreactie bij het dier teweeggebracht, met rampzalige gevolgen.

 

De schrijvers memoreren in hetzelfde artikel een voorval uit 2018, waarbij een reusachtige python op het eiland Muna bij Sulawesi een vrouw had verzwolgen. Ze was haar tuin in gegaan die aan de voet van een rots lag, waarvan het bekend was dat slangen in de grotten ervan leefden. In 2017 was een boer op Sulawesi ook slachtoffer geworden van een hongerige python. Olivier en Hope vermelden beiden ettelijke, deels dezelfde, verhalen over mensetende slangen. Soms zijn het verhalen van ‘horen zeggen’ – met alle onbetrouwbare gevolgen vandien, maar er is ook sprake van verslagen die gerenommeerde herpetologen hebben opgetekend en die daarom geloofwaardiger zouden moeten zijn. Vaak blijken mensen inderdaad wel eens te zijn opgegeten door pythons of anaconda’s, maar evenzovele keren hebben dergelijke slangen weliswaar mensen gedood, maar hun prooi vervolgens niét verorberd. Dan zou er sprake kunnen zijn geweest van een vergissing van de slang of een onvoorzichtigheid van de mens.

 

Niettegenstaande de vele reportages die berichten over reuzenslangen die mensen eten, zijn herpetologen het er met elkaar over eens, dat slangen weliswaar mensen kunnen doden, maar dat zelden doen. Reuzenslangen kunnen veel grotere prooien dan mensen aan en het is dan ook intrigerend waarom er zo weinig mensen ten prooi vallen aan pythons en anaconda’s. Mensen zijn immers relatief zwak, hebben geen scherpe klauwen en reusachtige kaken om zich te verdedigen. Dat is met de gebruikelijke prooien van pythons en anaconda’s wel anders.

 

Bizar zijn de vele broodje-aapverhalen, die slangenhouders waarschuwen voor slechte intenties van hun reuzenslangen. Internet en Youtube staan er vol mee. Het bizarst is wel het verhaal van een slangenhoudster die met haar python in bed sliep. Het dier zou op enig moment gestopt zijn met eten en zich naast haar uitgerekt hebben, alsof hij haar wilde opmeten. Toen de vrouw met een dierenarts over deze verschijnselen sprak, schrok die, en zou de vrouw gezegd hebben dat haar lievelingsdier voorbereidingen aan het treffen was om haar op te eten. Mensen die méér kennis van slangen dan de dierenarts hadden, ontzenuwden de waarschijnlijkheid van deze verklaring op overtuigende wijze.

 

Er mag één gebeurtenis, gerelateerd aan dit onderwerp, niet onvermeld blijven. Die betreft de actie van Paul Rosolie, die zich uit idealistische overwegingen liet verslinden door een anaconda. Rosolie is al jarenlang werkzaam in het Amazonegebied, en ziet met lede ogen de teloorgang van dat leefgebied van zoveel dieren en planten aan. Hij wilde daar een discussie over uitlokken en riep daarbij de hulp van een anaconda in. Het interview met Paul is terug te vinden op de site van Televizier op de datum 1 december 2014. Het blijkt dat zijn actie de nodige weerstand opleverde en dat een petitie van Discovery om uitzending van de reportage te voorkomen, door 40.000 mensen werd gesteund. Die hadden allemaal medelijden met de slang, terwijl er vanwege de (moedwillig aangestoken) branden in het Amazonegebied, branden waartegen hij nou net met zijn stunt wilde protesteren, tijdens Pauls stunt duizenden slangen verbrandden. Een petitie om het regenwoud te beschermen kreeg  slechts 159 handtekening! Op Youtube is een video te zien waarin de anaconda – het zal wel een exemplaar van Eunectus marinus zijn geweest - weinig moeite schijnt te hebben met het verorberen van zijn belager. Paul Rosolie was gekleed in een speciaal pak met een zuurstofvoorziening en contactmogelijkheden met het team dat kon ingrijpen, en werd pas verzwolgen, nadat hij de anaconda daartoe met pesterijen had uitgenodigd. Hij is al tot zijn middel in de slang verdwenen, als het filmpje stopt. Uit het interview blijkt, dat Paul de nodige beschadigingen heeft opgelopen, maar dat de anaconda weinig last schijnt te hebben ondervonden van zijn ongewilde zwelgpartij. Het was niet de bedoeling van Paul Rosolie om te bewijzen dat reuzenslangen mensen kunnen opeten, maar hij heeft dat met zijn stunt wél gedaan.

 

Literatuur

Bellosa, H., Dirksen L., & Auliya, M., Faszination Riesenschlangen. Mythos, Fakten und Geschichten. München, 2007.

Olivier, James A., Snakes in Fact and Fiction. New York, 1958.

Pope, Clifford. H., The Giant Snakes. The natural History of the Boa constrictor, the Anaconda and the largest Pyhtons. New York, 1961.

Lang, Ruud de, ‘De netpython (Broghammerus reticulatus) en de mens eten elkaar: dieren, eet smakelijk!’ Litteratura Serpentium jaargang 30 (2010) 254-269.

​

Eerder gepubliceerd in Litteratura Serpentium 42 (2022), 163-167.

​

​

​

​

​

bottom of page